Της Αθηνάς Σπανάκη
Η ιδιαίτερα εκσεσημασμένη μεταφορά σκόνης από την έρημο Σαχάρα προς τον ελλαδικό χώρο και ιδιαίτερα –λόγω της γεωγραφικής της θέσης- την Κρήτη, έχει αποτελέσει πηγή ανησυχίας ως προς τις δυνητικές επιπτώσεις της στη δημόσια υγεία κατά τις τελευταίες ημέρες.
Τα αποτελέσματα ερευνών Ελλήνων και ξένων επιστημόνων υποδεικνύουν της παρουσία εν δυνάμει βλαπτικών ουσιών στα σωματίδια της αφρικανικής, όπως ο μόλυβδος, ο ψευδάργυρος, το χρώμιο, το βανάδιο, το αρσενικό και το νικέλιο, σε δυσανάλογα μεγάλες συγκεντρώσεις. Η μεγάλη αυτή περιεκτικότητα της σκόνης σε βλαπτικούς παράγοντες, σε συνδυασμό με την υψηλή διεισδυτικότητα των σωματιδίων της στο αναπνευστικό σύστημα την καθιστά εν δυνάμει επικίνδυνη για την υγεία. Πράγματι, έχει παρατηρηθεί πως σε ημέρες με έντονες συγκεντρώσεις σκόνης αυξάνονται οι εισαγωγές στα νοσοκομεία ασθενών που αντιμετωπίζουν αναπνευστικά και καρδιολογικά προβλήματα.
Σύμφωνα με τις συστάσεις του Υπουργείου Υγείας με σκοπό την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της αφρικανικής σκόνης στην υγεία, άτομα που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, δηλαδή α) ενήλικες με χρόνια νοσήματα του αναπνευστικού συστήματος, β) ενήλικες με καρδιοπάθειες και γ) παιδιά με αναπνευστικά προβλήματα και δ) άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών θα πρέπει να περιορίσουν κάθε έντονη σωματική δραστηριότητα, ιδιαίτερα αν αυτή γίνεται σε εξωτερικούς χώρους, τις ημέρες κατά τις οποίες παρατηρούνται μέτρια – υψηλά επίπεδα αιωρούμενων σωματιδίων (ΑΣ) στην ατμόσφαιρα (ΑΣ10: 51-150 μg/m3).
Επιπρόσθετα, άτομα που πάσχουν από βρογχικό άσθμα ενδέχεται να χρειαστούν πιο συχνά εισπνοές ανακουφιστικών φαρμάκων, ενώ ο περιορισμός της σωματικής δραστηριότητας, ιδίως σε εξωτερικούς χώρους συνιστάται επίσης σε κάθε άτομο που αισθάνεται ενόχληση στα μάτια, βήχα, ρινική συμφόρηση ή ενόχληση στον λαιμό.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει παντως να γίνει στις δυνητικές δυσμενείς επιδράσεις της αφρικανικής σκόνης στην υγεία των παιδιών, ακομη και των υγιων ,καθώς έχει δειχτεί μέσω μελετών ότι κατά τις χρονικές περιόδους με αυξημένη μεταφορά σκόνης αυξάνεται η επίπτωση της προσέλευσης στις υπηρεσίες υγείας για οξέα αναπνευστικά προβλήματα. Παράλληλα, τα παιδιά αποτελούν την πλέον ευαίσθητη ηλικιακή ομάδα στην τοξική δράση του μολύβδου, του κυριότερου από τα βαρέα μέταλλα που ανευρίσκονται σε μεγάλες συγκεντρώσεις στη μεταφερόμενη σκόνη. Η ευαισθησία αυτή οφείλεται τόσο στην ταχύτερη απορρόφηση του μετάλλου σε σχέση με ό, τι συμβαίνει στους ενήλικες, όσο και στη συνήθως μεγαλύτερη επαφή των παιδιών με σκονισμένες επιφάνειες και αντικείμενα, κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού. Θα πρέπει να τονιστεί ότι η κάθαρση του εν λόγω βαρέος μετάλλου από τον οργανισμό είναι βραδεία και γίνεται ακόμη βραδύτερη όταν η έκθεση στο μέταλλο είναι επαναλαμβανόμενη, με αποτέλεσμα την προοδευτική αύξηση του κινδύνου εμφάνισης τοξικότητας.
Ετσι για τα παιδια θα πρεπει η προσοχη να είναι μεγαλυτερη.Μερικά απλά και αποτελεσματικά μέτρα με στόχο την αποτροπή του κινδύνου εμφάνισης τοξικότητας στα παιδια από μόλυβδο και άλλα βαρέα μέταλλα που περιέχονται στην αφρικανική σκόνη είναι τα ακόλουθα: α) Σχολαστικό πλύσιμο των χεριών και των παιχνιδιών, β) καλός καθαρισμός σκονισμένων επιφανειών, γ) αφαίρεση των υποδημάτων πριν από την είσοδο στο σπίτι, δ) αποφυγή παιχνιδιού σε σκονισμένες επιφάνειες.
Συμπερασματικα ,ο κινδυνος από την εκθεση στη σκονη είναι υπαρκτος ιδιαιτερα στα παιδια και μαλιστα όταν αυτή η εκθεση είναι συνεχης η|και επαναλαμβανομενη.Γι αυτό δε πρεπει να κατηγορουμε ελαφρα τη καρδια αυτους που δειχνουν μια αυξημενη ευαισθησια και προτεινουν αυξημενα μετρα προστασιας ,όπως είναι παραδειγματος χαριν το κλεισιμο των σχολειων σε περιοδους με εντονο το φαινομενο της παρουσιας της αφρικανικης σκονης
Άλλωστε μην ξεχνάμε ότι αυτοί που αναγνωρίζουν τη σημασία της πρόληψης, ζουν και περισσότερο!
